VANGELIS KYRIS de mes archives vivantes, Tsarouchis
VANGELIS KYRIS
DE MES ARCHIVES VIVANTES, TSAROUCHIS
14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ – 09 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΕΡΩΤΟΣ.
Μεταξύ Ζωγραφικής και Φωτογραφίας.
Έναν οπτικό διάλογο ανάμεσα σε φωτογραφίες του και σε γνωστούς πίνακες του ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη ξετυλίγει ο Βαγγέλης Κύρης στην έκθεση «Από τα ζωντανά αρχεία μου, ο Τσαρούχης». Ο επίμονος αυτός διάλογος που άρχισε τη δεκαετία του 1990 κι έφτασε μέχρι σήμερα, εμπεριέχει μιαν ενεργό ερμηνεία και μια φωτογραφική απόδοση ορισμένων έργων του Τσαρούχη, τα οποία κατέχουν ξεχωριστή θέση στην ιστορία της μοντέρνας ελληνικής ζωγραφικής. Εμπεριέχει οπτικές παραλλαγές όπως αυτές προέκυπταν μεσα από το βλέμμα του φωτογράφου όποτε σκηνοθετούσε, συνελάμβανε με τον φακό και ακινητοποιούσε την παρουσία, τη μεταμφίεση και την υπόδυση ζωντανών μοντέλων ενώ αναπαριστούσαν ζωγραφικές συνθέσεις του Τσαρούχη. Εμπεριέχει όμως και σκηνές τις οποίες ο Βαγγέλης Κύρης ελεύθερα θεατροποίησε και φωτογράφισε, καταθέτοντας μια καινούρια, δική του εικονοποιία, στην οποία ανακαλούσε την ανάμνηση της τσαρουχικής ζωγραφικής ή έπλαθε μιαν αίσθηση των ανδρικών σωμάτων, των πραγμάτων και των χώρων, κατ’ αναλογίαν με εκείνη του Γιάννη Τσαρούχη.
Η «στιχομυθία» ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες διαθέτει μεγάλη χρονική διάρκεια, ένταση, εμμονή σε ορισμένα θέματα και ατμόσφαιρες. Αποτελεί μιαν ομολογία από μέρους του Βαγγέλη Κύρη καθώς αυτός μέσα από τον οπτικό λόγο του, παραδέχεται, ύστερα από το θάνατο του ζωγράφου, πόσο τον θαυμάζει. Καθώς αποκαλύπτει τις εκλεκτικές συγγένειες οι οποίες τον συνδέουν μαζί του. Καθώς δείχνει ότι συμμερίζεται τόσο το ενδιαφέρον του μαιτρ για την ιταλική αναγεννησιακή και μπαρόκ ζωγραφική όσο και την ερωτική έκσταση μπροστά στο ανδρικό σώμα.
Οι συγκεκριμένες φωτογραφίες αποσπάστηκαν από μια μεγαλύτερη σειρά φωτογραφιών κι ανασύρθηκαν από το εικαστικό αρχείο του καλλιτέχνη. Καθεμία φωτογραφία τοποθετήθηκε σε ιδιαίτερη κορνίζα που ως είδος παραπέμπει σε παλιότερες εποχές, όταν ακόμη η ιδέα του πρωτοτύπου και του μοναδικού ενίσχυε την αύρα στο έργο τέχνης πριν την παραμερίσει η κατά τον Βάλτερ Μπένγιαμιν συνθήκη της τεχνικής αναπαραγωγικότητας. Οι φωτογραφίες εκτίθενται ομαδοποιημένες ώστε να συγκροτήσουν ένα μεγάλο αφηγηματικό φρέσκο. Έναν κατά Τσαρούχη και Κύρη άτλαντα του αισθησιασμού και ερωτισμού.
Ο διάλογος των δύο καλλιτεχνών είναι ένας διάλογος περί έρωτος. Ναύτες και στρατιώτες του πεζικού, πνεύματα ιπτάμενα σαν πεταλούδες, άνδρες γυμνοί στο κρεβάτι, χοροί ανδρών ντυμένων στο χακί, προσωποποιίες με ανδρικές φιγούρες για τους αέρηδες, τις εποχές του έτους και τα στοιχεία της φύσης, μορφές από την αρχαία ελληνική μυθολογία και τη Βίβλο, τελικά ένας ολόκληρος κόσμος από ωραία ανδρικά σώματα, όρθια ή ξαπλωμένα καθώς ποζάρουν γυμνά ή ημίγυμνα, από ηδυπαθή όσο και μελαγχολικά πρόσωπα με στολές, αξεσουάρ, στολίδια, αντικείμενα, φρούτα και λουλούδια, εξυμνεί αποκλειστικά την ανδρική ομορφιά και κατ’ επέκταση τον φαλλό. Οι φωτογραφίες ξεχειλίζουν από τη ρητορική του ομοφυλικού έρωτα και ο καλλιτέχνης για να την εκφράσει με πάθος, επιστρέφει στην ανάμνηση του Τσαρούχη, μνημονεύοντας κατά κάποιον τρόπο τον δάσκαλο, ενώ συγχρόνως αναπαράγει την aeterna fama της εξιδανικευμένης αρρενωπότητας που διατρέχει τη ζωγραφική παράδοση της Δύσης.
Ο Τσαρούχης αποτελεί, για τον Κύρη, πρότυπο όσον αφορά στην αποθέωση του ανδρικού κάλλους. Το ζωντανό ανδρικό μοντέλο το οποίο είχε χρησιμοποιήσει αρχικά ο Τσαρούχης αντικαταστάθηκε από τον φωτογράφο με ένα άλλο για να χρησιμοποιηθεί κατά τη φωτογραφική διαδικασία. Αυτό το ζωντανό ανδρικό μοντέλο βοηθάει τον θεατή να διακρίνει στον συγκεκριμένο «περί έρωτος διάλογο», τη δομή της καλλιτεχνικής γενεαλογίας, τη σχέση δηλαδή του επιγόνου προς το πρότυπο ή το παράδειγμα. Ο θεατής καλείται να δει πώς το ανδρικό σώμα λειτουργεί ως το κύριο μέσο προκειμένου να επιτευχθεί η οικειοποίηση του τσαρουχικού ύφους, πώς ο Κύρης ταυτίζεται με το ιδίωμα του ζωγράφου, πώς ορισμένα στοιχεία ανάγονται σε φετίχ. Με τις φωτογραφίες του, σε αναζήτηση του «ωραίου», ο Βαγγέλης Κύρης προσκαλεί τον θεατή να συμμετάσχει αισθητικά στην εμπειρία μιας pulchritudo adhaerens: μιας ομορφιάς, η οποία, όπως λέει ο Καντ, προσεταιρίζεται, εγγράφει μέσα της και κάτι επιπλέον. Εδώ, η ομορφιά έχει προσαρτήσει και τον πόθο, το ερωτικό ενδιαφέρον, μεταβιβάζοντας έτσι στον θεατή την ηδονή ενός σεξουαλικά φορτισμένου σώματος.
Επιμελητής της έκθεσης: Ελένη Βαροπούλου
Διάρκεια: 14.11 – 09.12.2023
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα με Σάββατο 5 με 9 μμ.
Τόπος: Maison de la Grèce, 9 rue Mesnil, 75116 Παρίσι, Γαλλία
Πρεσβεία της Ελλάδος στη Γαλλία
‘Ιδρυμα Αντωνίου Ε. Κομνηνού – Χορηγός της έκθεσης
Με την υποστήριξη του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη
ARTWORKS
EXHIBITION LOCATION
Maison de la Grèce.
9, rue Mesnil, 75116, Paris, France.
Ώρες έκθεσης: Δευτέρα με Σάββατο: 05.00 – 09.00 μμ.